Fréttir

Neil Armstrong varð fyrstur manna til þess að stíga á tunglið í júlí 1969.  Hann lést 25. ágúst síðast liðinn, mitt í hátíðahöldum Akureyringa vegna 150 ára afmælis kaupstaðarins.  Armstrong kom í hópi geimfara til Íslands sumarið 1967 og tók létta æfingu í jarðfræðirannsóknum á Öskju-svæðinu enda hafi Geimferðastofnun Bandaríkjanna komist að þeirri niðurstöðu að landslag á hálendi Íslands væri mjög svipað því sem væri á tunglinu.

Reglugjörð um að gjöra verslunarstaðinn Akureyri að kaupstað, og um stjórn bæjarmálefna þar, var prentuð á íslensku og dönsku hjá J.H. Schultz í Kaupmannahöfn 1862. Hér á eftir eru sýnishorn úr reglugerðinni.

Í dag, föstudaginn 24. ágúst  hefst sýning Héraðsskjalasafnsins á Akureyri, Fólkið í kaupstaðnum, en hún er sett upp í tilefni af 150 ára afmæli Akureyrarkaupstaðar. Sýningin samanstendur af skjölum, myndum og ættfræðiupplýsingum og nú gefst tækifæri til að athuga hvort einhver af forfeðrum, formæðrum eða ættingjum er meðal þessara fyrstu kaupstaðarbúa, sem reyndar voru 290 manns. Skjalaverðir aðstoða við leit ættfræðiupplýsinga. Sóknarmannatal Hrafnagilssóknar 31.12.1862 er lagt til grundvallar í sýningunni, íbúum  á Akureyri eru gerð skil þannig að sérhver maður hvort sem hann er fullorðinn eða barn fær ættfræðilega umfjöllun þar sem tilgreindir eru foreldrar, makar og börn.

Í manntali í Hrafnagilssókn 31.12. 1862 má sjá hverjir bjuggu á Akureyri þegar bærinn fékk kaupstaðarréttindin. Húsin eru númeruð og byrjað er að taka manntal í húsi númer 1 syðst í Fjörunni. Hver fjölskylda fær síðan bókstaf aftan við númerið til aðgreiningar. Sum húsin fengu nöfn og voru gjarnan kennd við eigendur, svo sem Salbjargarbær, Indriðahús, Arabía, Davíðsbær o.s.frv. Föstudaginn 24. ágúst verður opnuð sýning á Héraðsskjalasafninu, Brekkugötu 17 og ber hún nafnið Fólkið í kaupstaðnum.

Í tilefni af 150 ára afmæli Akureyrarkaupstaðar er í gangi verkefni sem snýr að því að endurskapa þéttbýlisstaðinn eins og hann leit út 29. ágúst 1862. Um er að ræða samvinnuverkefni Arnars Birgis Ólafssonar landslagsarkitekts og Brynjars Karls Óttarssonar sem heldur úti Grenndargralinu. Verkefnið er unnið í samvinnu við Akureyrarkaupstað en Minjasafnið á Akureyri og Héraðsskjalasafnið á Akureyri hafa aðstoðað við heimildaleit.

Haustið 1913 var bóndinn á Hesjuvöllum, Vilhjálmur Jónasson, kallaður á fund vatnsveitunefndar sem gerði honum tilboð. Hvað fyndist Vilhjálmi um að fá 325 krónur í eitt skipti fyrir öll fyrir vatnsréttindin í landi Hesjuvalla?

Þegar Akureyri fékk kaupstaðarréttindin bjó Salbjörg Pálsdóttir í næst innsta húsinu í Fjörunni, ásamt Jóhanni syni sínum.  Húsið var við hana kennt (Salbjargarbær) og var stærra en húsin í kring en íbúarnir voru 12 árið 1862.  Salbjörg fæddist 3. nóvember 1802.  Foreldrar hennar, Páll Guðmundsson og Ingibjörg Hallgrímsdóttir, bjuggu þá á Þórustöðum í Öngulsstaðahreppi. Salbjörg var í vinnumennsku á Þverá Öngulsstaðahreppi árið 1835, hjá Guðrúnu systur sinni og manni hennar en 1840 var hún komin til Akureyrar, vinnukona hjá Þórunni Nikulásdóttur ekkju.

Einn af þeim kaupmönnum sem var á Akureyri 1862 var Páll Th. Johnsen eða Páll Þorbergur Jakobsson eins og hann hét á íslensku. Páll fæddist 25. júlí 1833 í Grenjaðarstaðarsókn.  Hann var sonur Jakobs Johnsen verslunarstjóra á Húsavík og konu hans Hildar Jónsdóttur.  Hann var með foreldrum sínum á Grenjaðarstað á manntali 1835 en síðan bjó hann á Húsavík eða allt til 1856.  Árið eftir var hann kominn til Akureyrar og varð faktor við Gudmannsverslun.  Í september það ár giftist hann Nönnu Soffíu Júlíu, dóttur Eggerts Johnsen héraðslæknis og Önnu Maríu konu hans og 11. apríl 1859 eignuðust þau soninn Eggert. 

Oddur Thorarensen lyfsali, sá elsti með því nafni, var einn af íbúum Akureyrar árið 1862. Hann var þá titlaður fyrrverandi lyfsali. Oddur var fæddur á Möðruvöllum, Arn. árið 1797 og andaðist á Akureyri 1880, 83 ára gamall. Í bréfi frá Stefáni Thorarensen sýslumanni til Ólafs Jónssonar, hreppstjóra Hrafnagilshrepps 28. júlí 1860 er tilkynnt um höfðinglega gjöf frá Oddi Thorarensen fyrrum apothekara og vitnað í bréf Odds á þessa leið:

Húsmæðraskóli Akureyrar var settur í fyrsta sinn 13. október 1945.  Aðdragandann að stofnun skólans má rekja allt til ársins 1915 þegar félagskonur í Kvenfélginu Framtíðin hófu umræðuna en það var þó ekki fyrr en um og eftir 1940 sem verulegur skriður komst á málið.  Samþykkt bæjarstjórnar frá 1934 sýnir að bæjaryfirvöld vildu gjarnan að hér yrði húsmæðraskóli en það var ekki fyrr en eftir að Alþingi samþykkti lög um húsmæðrafræðslu í kaupstöðum árið 1941 sem boltinn fór af stað.  Húsmæðrafélag Akureyrar, stofnað árið 1942, vann líka ötullega að málinu s.s. með fjársöfnunum.