Fróðleikur

Vatnsveitunefnd semur við Vilhjálm á Hesjuvöllum

Haustið 1913 var bóndinn á Hesjuvöllum, Vilhjálmur Jónasson, kallaður á fund vatnsveitunefndar sem gerði honum tilboð. Hvað fyndist Vilhjálmi um að fá 325 krónur í eitt skipti fyrir öll fyrir vatnsréttindin í landi Hesjuvalla?

Salbjörg Pálsdóttir og Salbjargarbær

Þegar Akureyri fékk kaupstaðarréttindin bjó Salbjörg Pálsdóttir í næst innsta húsinu í Fjörunni, ásamt Jóhanni syni sínum.  Húsið var við hana kennt (Salbjargarbær) og var stærra en húsin í kring en íbúarnir voru 12 árið 1862.  Salbjörg fæddist 3. nóvember 1802.  Foreldrar hennar, Páll Guðmundsson og Ingibjörg Hallgrímsdóttir, bjuggu þá á Þórustöðum í Öngulsstaðahreppi. Salbjörg var í vinnumennsku á Þverá Öngulsstaðahreppi árið 1835, hjá Guðrúnu systur sinni og manni hennar en 1840 var hún komin til Akureyrar, vinnukona hjá Þórunni Nikulásdóttur ekkju.

Ögn af Páli Þorbergi

Einn af þeim kaupmönnum sem var á Akureyri 1862 var Páll Th. Johnsen eða Páll Þorbergur Jakobsson eins og hann hét á íslensku. Páll fæddist 25. júlí 1833 í Grenjaðarstaðarsókn.  Hann var sonur Jakobs Johnsen verslunarstjóra á Húsavík og konu hans Hildar Jónsdóttur.  Hann var með foreldrum sínum á Grenjaðarstað á manntali 1835 en síðan bjó hann á Húsavík eða allt til 1856.  Árið eftir var hann kominn til Akureyrar og varð faktor við Gudmannsverslun.  Í september það ár giftist hann Nönnu Soffíu Júlíu, dóttur Eggerts Johnsen héraðslæknis og Önnu Maríu konu hans og 11. apríl 1859 eignuðust þau soninn Eggert. 

Fátækrameðöl af konungssjóði dugðu skammt - Gjöf Odds apothekara

Oddur Thorarensen lyfsali, sá elsti með því nafni, var einn af íbúum Akureyrar árið 1862. Hann var þá titlaður fyrrverandi lyfsali. Oddur var fæddur á Möðruvöllum, Arn. árið 1797 og andaðist á Akureyri 1880, 83 ára gamall. Í bréfi frá Stefáni Thorarensen sýslumanni til Ólafs Jónssonar, hreppstjóra Hrafnagilshrepps 28. júlí 1860 er tilkynnt um höfðinglega gjöf frá Oddi Thorarensen fyrrum apothekara og vitnað í bréf Odds á þessa leið:

Húsmæðraskóli Akureyrar

Húsmæðraskóli Akureyrar var settur í fyrsta sinn 13. október 1945.  Aðdragandann að stofnun skólans má rekja allt til ársins 1915 þegar félagskonur í Kvenfélginu Framtíðin hófu umræðuna en það var þó ekki fyrr en um og eftir 1940 sem verulegur skriður komst á málið.  Samþykkt bæjarstjórnar frá 1934 sýnir að bæjaryfirvöld vildu gjarnan að hér yrði húsmæðraskóli en það var ekki fyrr en eftir að Alþingi samþykkti lög um húsmæðrafræðslu í kaupstöðum árið 1941 sem boltinn fór af stað.  Húsmæðrafélag Akureyrar, stofnað árið 1942, vann líka ötullega að málinu s.s. með fjársöfnunum.

Breytingar á bæjarskrifstofum í Samkomuhúsinu

Þann 8. nóv. 1951 var í bæjarráði Akureyrar kosin nefnd til að athuga á hvern hátt megi spara í rekstri bæjarins. Þessi athugun var gerð að tilhlutan Félagsmálaráðuneytis á öllu landinu skv. bréfi Steingríms Steinþórssonar dags. 2. nóv. 1951. Sparnaðarnefndin lét m.a. gera teikningar af breytingum á bæjarskrifstofunum og einnig lagði hún til að athugað væri hvort lögreglan gæti tekið að sér að annast manntal fyrir bæinn og halda spjaldskrá um það.

Egg soðin í heitri laug í flæðarmálinu í Hrísey

Hrísey á Eyjafirði er 11,5 km2 að flatarmáli, um 7 km á lengd og 2,5 km á breidd þar sem hún er breiðust og er hún önnur stærsta eyja á Íslandi. Þar hefur verið búið allt frá landnámi. Í Héraðsskjalasafninu á Akureyri eru til margvísleg skjöl frá Hrísey,

Aðbúnaður skólabarna á Oddeyrinni

Haustið 1882 var í fyrsta skipti hafin barnakennsla á vegum bæjarins á Oddeyri. Barnaskóli Akureyrar  hafði þá verið starfræktur frá haustinu 1871, en vegna óánægjuradda Oddeyrarbúa var nú svolitlum fjármunum varið til barnakennslu á Oddeyri. Skólinn var þó stopull fyrstu árin, kennaraskipti voru tíð, stöðugt húsnæðishrak og húsnæðið oft ískalt og óboðlegt,     

Hvar var Saumastofa Akureyrar?

Það var í október 1929 sem hlutabréf féllu í verði í kauphöllinni í Wall Street í New York og um ári síðar tók afleiðinganna að gæta á Akureyri.  Atvinna dróst saman og viðskiptin gengu hægar.  Stærri og stærri hluti tekna bæjarsjóðs fór til fátækraframfærslu og árið 1935 fór liðlega fimmtungur teknanna í þennan málaflokk.  Neyðin fór vaxandi og ljóst var að bæjaryfirvöld yrðu að gera eitthvað í málinu.  Samið var við Hjálpræðisherinn um rekstur mötuneytis, sem tók til starfa í október 1935 í Laxamýri (Strandgötu 19b). Þangað gat fólk komið og satt hungur sitt, ef það gat sannað fátækt sína.  Líklega stóðu þessar matargjafir yfir í tvö ár.

Skálað í reisugildi fyrstu kirkjunnar á Akureyri fyrir 150 árum

Á útmánuðum 1862 var hafist handa við að byggja kirkju á Akureyri, en áður höfðu Akureyringar átt kirkjusókn að Hrafnagili. Kirkjusmiðurinn Jón Chr. Stephánsson segir að byrjað hafi verið að reisa kirkjuna þann 26. maí 1862 (þ.e. reisa sperrur) og var hún reist þar sem nú er Minjasafnskirkjan.